Rue Saint-Antoine nº 170
Memoria ▶ O ano
2016 foi o ano do centenario do nacemento do escritor Manuel Lueiro
Rey, un ano cheo de actos e motivos para celebrar a viveza da súa
escrita e a actualidade do seu compromiso constante co ser humano.
Agora, un libro recolle todo o que foi ese ano e dalle pouso a unha
obra e a unha vida na que todavía queda moito por reivindicar.
 |
| No Grove (1980), homenaxe a Luis Seoane, Manuel Lueiro xunto a Santiago Álvarez e Rafael Alberti |
Son este tipo de datas,
aniversarios, conmemoracións...os que permiten afondar nas obras de
diferentes autores. Temos creadores aos que estas celebracións
serven para mostrar novas facianas nas súas traxectorias xa o
suficientemente coñecidas e recoñecidas, pero hai outro tipo de
nomes aos que estas lembrazas son unha sorte de descuberta, un alivio
fronte ao esquecemento de anos e anos sen que soubera nada deles. O
caso de Manuel Lueiro Rey (Fornelos, 1916- O Grove, 1990) pertence a
estes últimos, aos que o tempo deixou baixo as sombras dos que non
fixeron pola súa recuperación, únicamente por cuestións políticas
ou de pensamento, e non polas cualidades dunha escrita que dende
diferentes territorios: narrativa, poesía, artigos... compoñen unha
traxectoria literaria fóra de calquera dúbida.
Pero fronte as tebras
xorden persoas que ven a claridade, que coa súa adicación e
teimosía entenden que as cousas deben sair á luz e atopar o seu
camiño. O labor dos últimos anos de Ramón Nicolás, editando e
escribindo libros e artigos sobre a súa figura, e o traballo da
activista da cultura, Carmen Carreiro, fixeron que as luces fosen
lumieira, unha fiestra cara a vida e a escrita dun home que abanderou
dende o compromiso a defensa do ser humano, a esperanza alicerzada na
infancia, e todo iso cunha serie de artigos en prensa, relatos ou
poesías dunha gran calidade. Ambos traballaron arreo para facer do
ano 2016, ano do centenario do seu nacemento, o chanzo definitivo
cara a súa descuberta. O paso necesario para que a sociedade
recuperase a unhas das súas figuras máis esquecidas.
O mes de maio foi o da
inauguración dunha mostra co nome dun dos seus poemas, ‘Camiño
aberto’ no Pazo da Cultura de Pontevedra na que se facía unha
completa revisión da súa obra e vida acompañada por unha
exposición pictórica de diferentes autores. El, que tanta amizade
tivo con nomes como Luis Seoane, gostaba da pintura, e a pintura non
podía faltar. Os obxectos que o rodearon na súa vida, fotografías,
cartas, obras e uns paneis biográficos deron a medida precisa de
Manuel Lueiro Rey e ese espazo converteuse durante varias semanas nun
bulir de actividades arredor del. Conversas, presentacións de
libros, recitais de poesía a cargo dos autores premiados no certame
de poesía que se convoca no seu concello natal de Fornelos (estes
días coñecimos o nome do gañador desta edición, Isaac Xubín),
tinxiron de emoción todo aquilo que se amosaba nas salas de
exposición. Unha mostra que no seu apartado fotobiográfico
percorreu diferentes concellos como Poio ou Ponte Caldelas, estando
prevista a súa exhibición na Coruña e Lisboa nos próximos meses.
Pero todo iso quedaría
nun bonito soño se non quedase constancia diso, se non existise un
rexistro formal do feito e así foi como co apoio da Deputación
Provincial, como fixera tamén antes o Concello de Pontevedra co
alento preciso para a exposición do Pazo da Cultura, editouse un
salientable libro no que se recolle o feito arredor desa exposición
dándolle a oportunidade aos que non a visitaron de poder ter nas
súas mans materiais de gran interese, non só xa de cara ao
coñecemento do noso protagonista, senón tamén dunha parte da nosa
cultura.
A colleita epistolar
amosa, dende ese punto de vista un gran interese. Cartas de Isaac
Díaz Pardo, Luis Seoane, Fernando Pereira, Valentín Paz Andrade ou
Arturo Cuadrado permiten sitúar ao personaxe no medio desas dúas
Galicias, a de aquí e a de alí, que tan presentes estiveron na súa
vida. Galicia e Bos Aires compoñen dúas das realidades que mellor
explican o que foi Manuel Lueiro Rey. A Galicia na que residiu, na
que se sentiu como un exiliado interior tras a Guerra Civil e os anos
da Ditadura e aquel Bos Aires dende o que comprendeu a necesidade de
expresarse en galego para sentirse parte dun proxec to común, dun
proxecto de país. Alí, a carón de Luis Seoane, Arturo Cuadrado,
Rafael Dieste ou Lorenzo Varela, xa colegas ata o final, alicerzou a
súa identidade e aquel compromiso co ser humano fixo dese sentimento
de patria o ingrediente necesario para que a súa obra se mergullase
no que precisaba Galicia para desenvolverse, pero tamén para
emocionarse e medrar dende a súa escrita. ‘Non debían medrar’,
obra dirixida a nenos pero que todo adulto debería ler, ilustrada
por Isaac Díaz Pardo e prologada por Luis Seoane, é o tesouro que
se manterá aceso ao longo da súa vida, cada vez que escriba, cada
vez que tente relacionarse co mundo esa mirada do neno será a que
faga que a súa obra conserve hoxe unha vixencia estremecedora.
O libro complétase cun
percorrido por esa cronobiografía que, perfectamente resumida e
redactada por Ramón Nicolás e ilustrada polos materiais recuperados
por Carmen Carreiro, permite achegarse a un itinerario vital co
que coñecer esa existencia. Un catálogo das pinturas amosadas na
exposición e unha escolma de textos de participantes nas diferentes
xornadas como Helena Villar, Xesús Alonso Montero, Miguel Cuña, Eli
Rios, Mercedes Queixas ou Luis Cochón danlle lustre a un deses
libros feitos con primor e fermosura, e a constancia de que o camiño
segue aberto para achegarse a Manuel Lueiro Rey.
Publicado no Diario de Pontevedra 30/01/2017
Fotografías. Familia Lueiro
Ningún comentario:
Publicar un comentario