Educar dende o cinema

É UNHA DAS grandes eivas dos nosos plans de estudos. O de poder apostar máis polas capacidades do cinema como xeito de educación para a mocidade. A Historia do Cine non deixa de ser un apéndice no programa dalgún curso perdido no currículum dos alumnos ao que rara vez se adoita chegar. Só a sensibilidade dos mestres, e que sexan quen de entender que o cinema é un dos discursos visuais e narrativos máis próximos aos mozos e mozas para entender as cousas, pode levar a que eses plans de estudos cheguen ao seu fin.

De aí que un dos grandes meritos do festival Novos Cinemas (que terían mil e unha cousas que alabar) sexa a atención que prestan a esa educación dende o cine, a facer desa maxia da pantalla unha canle de comunicación incomparable con calquera outra disciplina artística para que eles sexan quen, xa non só de entender a linguaxe cinematográfica, senón as súas capacidades para describir o noso mundo lonxe doutros medios que poden ser para eles moito máis áridos. Dende a primeira edición, dende aquel Antoine Duanel de François Truffaut correndo cara o mar no remate de ‘Os 400 golpes’, as intencións deste Festival quedaron ben claras. Por un lado o traballo coas novas miradas, cos directores que comezan a plantexar unha carreira dende o cinema (‘Os 400 golpes’ foi a primeira longametraxe do director francés), e por outro, esa mirada da infancia cara o mundo dos adultos como abraiante xeito de tentar explicarnos a nós mesmos. Ese sentido da descuberta é o gran acerto de Novos Cinemas, o seu elemento diferenciador nun escenario cheo de festivais cinematográficos.

Esa aposta pola educación é a que leva a este festival a dilatar o seu traballo ao longo de todo un ano. Mentres chegan as datas do festival o equipo da organización con Suso Novás á súa fronte plantexa toda unha serie de actividadse en centros escolares da contorna, este ano os escollidos foron o pontevedrés Concepción Crespo Rivas e o marinense do Carballal os que acolleron esta experiencia cunha serie de actividades vencelladas á historia do cinema e á súa linguaxe e que se completará cunha proxección no Museo de Pontevedra para escolares na que se exhibirá ‘A volta a clase’ (1956) de Jacques Rozier e ‘Pequena luz’ (2003) de Alain Gomis. Dúas pezas pequenas de duración pero que permitirán establecer un coloquio cos rapaces que abofé será toda unha experiencia para todos eles nas que poden ser as súas primeiras miradas a un cine que hoxe xa non se fai.

As catro edicións xa celebradas deste Festival amosaron de sobra as súas posibilidades e o poder inesgotable do cinema para emocionar e para converter os nosos ollos en pequenas pantalliñas nas que reflectirse o mundo. Mirar a través dos que miran por primeira vez é unha experiencia estremecedora coa que ningún outro festival ou proxecto de exhibición pode competir. Mirar como miran os nenos, mirar como mira alguén que fai cine por primeira vez é unha desas beizóns primixenias do ser humano e de calquera creador. Poderase con tempo mellorar moitas cousas, coñecer e sofisticar as accións deses directores noveis, pero aquela primeira mirada xa será para sempre irrecuperable. Do mesmo xeito as miradas dos nosos nenos e nenas complicaranse co tempo, enchéndose de prexuízos e de contaminacións dunha sociedade aniquiladora de calquera xeito de inocencia, por iso participar deste festival ten moito de regreso a inocencia, de buscar o sentido da vida, se é quen algún, nas nosas miradas de fai cada vez máis anos.

Publicado no Diario de Pontevedra 6/12/2019

Foto: Proxección de Trinta lumes no Museo de Pontevedra dirixida a escolares na edición de 2018 de Novos Cinemas. (José Luiz Oubiña)