O peso do mar

 

[Foguetes Verdes]

 

 

Volveu o mar a abrir as súas mandíbulas. A converterse nese monstro que engule a aqueles que se miden con el nun desafío que sempre é desigual, aínda que no tempo das treguas nos poida semellar que non o é. A natureza ten as súas propias normas e cando aposta forte ninguén pode igualala.

Os mariñeiros do ‘Villa de Pitanxo’ son heroes, certo, pero sobre todo son traballadores que se gañan o seu soldo e o pan das súas familias nun hábitat extremo, como fan tantos mariñeiros aos que só lles prestamos atención cando chegan as listaxes de mortos e desaparecidos. O mar recuperará a súa calma, a súa apracible beleza coa súa despensa aberta para satisfacernos e entón xa esqueceremos que cada día centos de homes converten o seu traballo nun desafío ás súas propias vidas no arame sen rede do horizonte.

«Nada pesa más que el mar», escribe o xornalista e poeta Antonio Lucas na súa recente estrea na narrativa. Unha novela de título ‘Buena mar’ na que conta a súa experiencia a bordo do ‘Nuevo Confurco’ nunha marea no ‘Gran Sol’, outro deses caladeiros nos que o perigo e a morte son parte da súa identidade. Nel conta o enfrontamento coas horas angustiosas, cando a natureza reclama o seu poder e esixe o pago permanente por tentar domesticala a cambio deses peixes que chegan a nós tantas veces baixo os laios polo seu custe. Un temporal de forza sete fixo ao escritor sentir ese medo indescifrable para os que nunca puxemos o pé nun barco en alta mar. Cando escoitas como todo renxe como se se abrisen as portas do inferno e cando «caer al mar es caer del todo, sin opción de regreso». Se algo acadan estes relatos é que poidamos, dalgunha maneira, entender, e, sobre todo, respectar un labor extremo que se agocha baixo o traballo cotiá.

O mesmo acontece co que fan os xornalistas nestes días de loito cando durante unhas xornadas se poñen ante nós todas esas circunstancias que rodean un traballo tan arriscado e, por desgraza, a unha traxedia que cada certo tempo golpea ao mundo dos mariñeiros e aos seus territorios. A todos eses portos nos que viúvas e orfos artellan unha desas realidades que forman parte da nosa identidade como pobo. Séculos de naufraxios, bágoas que nunca caducan, choros que xamáis se esquecen, loitos que se relevan nun complexo devir do que nós mesmos somos e perdas que, coa súa confirmación, lembran a todos aqueles que protagonizaron outros naufraxios nun ronsel de dignidade que nos enche de orgullo a todos.

Desta vez é Marín quen sofre un golpe terrible naquilo que máis a identifica, o seu vencello co mar. Un elo ancestral de xeracións que tiveron no mar o seu gran motivo de ledicia e vida, pero tamén de dor e morte. As traxedias do mar con epicentro nesa vila son a parte máis dura da existencia para un pobo que sempre está á altura cando as cousas se torcen, e tanto dende as institucións como dende a sociedade, a súa firmeza é sempre un admirable acto de pertenza ao colectivo.

Todo libro é tamén unha travesía e moitas veces serve para trasladarnos a outros mundos, poñéndonos preto doutras realidades afastadas do que son as nosas vidas. Tras o naufraxio do ‘Villa de Pitanxo’ o relato de Antonio Lucas convértese nunha espléndida carta de navegación do que supón a vida sobre un buque que cabalga sobre ondas que «crecen como intentando tocar con la cresta alguna estrella», de persoas que conviven durante semanas en situacións límite e de outras desamparadas que dende o fogar senten na alma aquelas palabras do escritor sobre o peso do mar.

 

 

Publicado no Diario de Pontevedra 18/02/2022