[Ramonismo 136]
Os relatos que propón Antón Riveiro Coello son un afouto berro de rebeldía contra a guerra e as súas miserias
UNHA das peores facianas do ser humano é a que xorde das guerras e da súa capacidade para situar ao ser humano nun espazo límite no que o seu comportamentos pouco ou nada teñen que ver co cotiá e que, sen embargo, permite entender o que realmente somos. Animaliños ameazados, acubillados baixo o medo e o desacougo; bestas violentas sen a mínima sensibilidade polo que somos e capaces de estremecernos co exercicio da violencia, en función do bando do que formemos parte ou ao que as circunstancias nos levaron a pertencer.
E é, precisamente nesa dualidade, na que nos sitúa Antón Riveiro Coello en ‘Días de intemperie’ (Galaxia) a través dun monllo de relatos que se afunden nesa ferida que sempre é o ser humano cando adoita adentrarse nos escenarios bélicos. Pouco importa a razón que motivou a barbarie, o seu escenario xeográfico, ou o ámbito temporal no que se produce, o certo é que a guerra é sempre un espello do arreguizo no que reflectir ao ser humano para, a un mesmo tempo, colocar ao lector ante ese pano de fondo que nos podería envolver a nós mesmos de ter nacido baixo esas situacións. ‘Días de intemperie’ é unha paréntese da dor que só permite a literatura, facendo da escrita un salvoconducto fronte ao terror e mesmo fronte a esas rutinas da guerra que xeran este tipo de conflitos cando se enquistan e cando ese medo asolagador quítanos o osíxeno cada pouco, facendo del outra desas rutinas nas que ata somos quen de aprender a vivir.
Antón Riveiro Coello prende en nós, dende a súa escrita sempre coidada e dunha calidade como poucas na nosa literatura, esa candea que ilumina alí onde se impón a escuridade. Mariupol, Alepo, a raia ourensá na Guerra Civil, Vietnam... pouco importa o contexto, máis alá de certos matices, para comprender cómo esa maquinaria do horror funciona dun xeito semellante máis alá do seu tempo, orixe ou localización. Unha globalización do medo na que cabe toda a dor do mundo. Cada unha das historias que aquí se nos contan compoñen un conxunto de pezas que forman parte desa intemperie á que a guerra nos somete. E o certo é que poucas veces non se despexa esa intemperie, xa que a chea de intereses do presuntuosamente chamado ser humano non deixa de convocarnos a esas xornadas de espiños. Estámolo vendo ben de preto estes meses coa invasión rusa de Ucraína e cómo ese conflito pasou da sorpresa e a indignación a un estado de letarxia á que xa estamos acostumados, mentres a dor, a destrución, o frío ou a fame compoñen todo un escenario que se repite como en tantos outros conflitos ao longo da historia. Antón Riveiro Coello preséntanos unha colección de personaxes inesquecibles que, dende as súas íntimas percepcións da vida, deben someterse a esas novas circunstancias nas que se ven envoltos, facendo dos seus actos movementos que nin eles mesmos imaxinarían que serían quen de facer. Os coidados aos maiores, a homosexualidade, a cultura, o medo, a cultura, a vinganza... ensaríllanse co sangue e o po da barbarie humana. Algúns deses relatos, como ‘Un vestido para Vera Gurtélov’, arredor de tres desertores; ‘A bolboreta de prata’, sobre o medo e a covardía; ou ‘Acuario’ sobre unha libraría na cidade Siria de Alepo e o papel da cultura neses momentos, cualificaríaos de auténticos cumes do relato breve, nos que nun espazo reducido artéllase todo ese itinerario da fraxilidade humana, logrando conmovernos por cómo se presentan esas derivas persoais, como se acada unha atmosfera engaiolante e por cómo o resultado final queda pendurado de maneira máxica no aire, acompañándonos aínda horas despois do remate da lectura.
‘Días de itemperie’ convócanos, daquela, a facer da literatura un refuxio no que tentar termar da nosa inquedanza ante o que sempre supón unha guerra, máis aínda nestes días nos que unha chama as nosas portas. Antón Riveiro Coello, sempre tan pendente da nosa relación cos demais, afronta aquí esa tensión dende uns textos cheos de dureza, mais necesarios para tentar comprender, aínda que sexa ben a gusto nos nosos fogares, todo o que pode supoñer unha guerra. O arreguizo que xorde entre as súas liñas é o mellor alento para saber que cada un deses relatos é un contedor perfecto dos nosos horrores como especie e dos ben chamados días de intemperie.
Publicado en Revista. Diario de Pontevedra 10/12/2022
Ningún comentario:
Publicar un comentario