[Ramonismo 50]
A película de Alfonso Zarauza é unha travesía polas vidas duns seres á procura
dun faro que sinale unha esperanza
'ONS' é moito máis que o título da última película do realizador Alfonso Zarauza. 'Ons' é un xeito de sentirse, un territorio no que atoparse fronte ao resto das
persoas. O arquipélago da ría de Pontevedra emerxe do oceano como unha sorte de
altar mítico no que o ser humano, neste caso os protagonistas do filme, saen á
escena para coñecerse a si mesmos, para relacionarse dende a tentativa de
superar as físgoas que a vida pousou en cada un deles.
Unha
illa na que non hai onde agocharse, onde só a néboa é quen de confundir, de
xerar ese estado de inconsciencia entre o real e o irreal, entre o vivido e o
soñado, o espazo ideal para que emerxan as pantasmas, para o tremer dos medos e
a aparición das dúbidas. Os actores participantes Melania Cruz, Morris, Xulio
Abonjo, Anaël Snoek e Marta Lado, sen esquecer os puntuais momentos de Miguel
de Lira, xeran un espectro humano traballado de maneira exemplar, algo que xa
non sorprende neste director, pero que aquí consolídase como o gran acerto da
película, xunto á idea de sumarlle a outra gran protagonista, esa terra insular
na que os personaxes se moven sen posibilidade de fuxida, visualizado de
maneira poderosa en Melania Cruz facendo ‘running’ coma un ratiño na noria da
súa xaula, mentres ao seu arredor todo un horizonte amosa a súa imposibilidade
para acadalo, para facer da súa vida un vieiro de redención xunto á unha persoa
traumatizada polos efectos dun accidente.
Melania
Cruz (Mariña), chega a Ons xunto a súa parella, Morris (Vicente), alí pasan o
verán coa idea de sandar feridas xunto ao seu irmán Xúlio Abonjo (Antón) e a
súa muller, Marta Lado (Isabel), ambos con traballos vencellados á propia
contorna, o que os obriga a vivir alí durante todo o ano, como ser o vixiante
da fauna da illa, mentras ela é quen está ao coidado do faro e, polo tanto,
dese fío de luz que alumea na escuridade, o arame que marca o camiño a seguir
cando todo se volve negro, pero ao que, paradóxicamente, tampouco te podes
achegar ao cen por cen. Os días pasan e o tempo comeza a mudar, as brétemas
converten o sol redentor do verán nunha fiestra cara o desacougo e a chegada
imprevista dun personaxe afía as aristas de todos eles provocando a ferida e a
dor.
Neste
escenario humano Alfonso Zarauza move as súas pezas con mestría, colocándonos
ao seu carón ao deixar nas nosas mentes boa parte das intencións dos
protagonistas que nunca se fan evidentes ao cen por cen, nunha intelixente
complicidade co espectador que busca en cada mirada deles a solución ás
interrogantes que as horas e os roces entre eles poñen enrriba da mesa, ou,
mellor dito, sobre ese altar expiatorio que é unha illa cada vez máis salvaxe e
indómita. Os cantos de serea póusanse na area para tensar o ambiente e facelo
irrespirable, mentres os humanos carrexan as súas cargas ao lombo.
Se
o traballo actoral é maiúsculo, ao seu carón funcionan outros elementos que
como a engranaxe dun reloxo fan que todo se mova a un tempo, se xerar
distorsións que moitas veces esnaquizan traballos concretos en moitas
películas. Falo dun guión ben armado polo propio Zarauza e Jaione Camborda,
pero tamén de cuestións técnicas que as veces se esquecen de resaltar nos
filmes e sen os que todo sería ben diferente. A fotografía de Alberte Branco
convértese nun poemario visual polo que facer desfilar todos eses sentimentos
humanos. Non só no exterior, cos efectos da natureza e esa atmosfera fría que
fai todo máis complexo, senón no propio interior dunhas vivendas con moitas
deficiencias para a iluminación eléctrica, e aí atopamos unha escena marabillosa,
alumeada por candeas e na que as miradas entre os protagonistas desafían á
propia realidade, xerándose un espazo ao estilo Kubrick en 'Barry Lindon', e á
que se lle pon a guinda coa música de Chicharrón.
Atopamos,
polo tanto, un extraordinario traballo conxunto dun filme que, pola
especificidade do lugar da rodaxe, converteuse en especial, fornecendo o labor
en equipo, e iso abofé que se trasladou ao resultado final no que se detecta
esa complexa argamasa que o enguedella todo é que é tan dificil de xerar no
cinema no que as veces semella que cada un vai polo seu lado. Con ‘Ons’, e os
seus oitenta e sete minutos de duración, Alfonso Zarauza achega outro audaz
gran de area ao noso audiovisual que vai de celebración en celebración, e no
que, como estamos a ver en traballos como os de Oliver Laxe, Paula Cons ou Lois
Patiño, por citar algúns dos máis recentes, a coralidade das aportacións dos
diferentes participantes na película, amosan a afouteza do noso cinema.
Sexan
cómplices desta travesía polos sentimentos dunhas persoas á procura dunha luz,
dunha esperanza que as leve a vivir, e a nós a ser parte desa illa que tamén
somos quen de habitar.
Publicado na Revista. Diario de Pontevedra 2/01/2021
Ningún comentario:
Publicar un comentario