Paseos ao solpor

«En los bosques recobramos la razón y la fe. En ellos me parece que nada malo puede sucederme en la vida, ninguna desgracia, ninguna calamidad que la naturaleza no pueda reparar»

Ralph Waldo Emerson

“La ciudad se dirige a ti en el idioma del deseo”

Antonio Muñoz Molina

Convertéronse os seráns durante o confinamento en descubrimentos de moitas realidades ás que non lles prestamos atención, estando como estamos, sometidos a nosa ditadura diaria, tan asoballante para todo o que signifique vida e lecer. Refírome a espazos naturais que nos rodean como un agasallo desprezado acotío. Vivindo na zona da Parda abríronse ante min toda unha chea de pequenos, ou non tan pequenos, tesouros que me devolveron a mirada a aquilo que me converte nun ser privilexiado por vivir na cidade na que vivo.

Saír a camiñar por Marcón, Tomeza ou Salcedo converteuse nunha das grandes ilusións da miña obrigada reclusión caseira. A diario facía dos meus paseos ao solpor unha sorte de terapia que me elevaba por riba das noticias que escoitaba ao longo do día, unha tras outra, dende os medios de comunicación, amoreando novas dramáticas e de comportamentos que non falaban demasiado ben da especie humana. Penso que se algo deixou claro esta pandemia é a necesidade de plantexarnos o mundo doutra maneira, con ritmos diferentes, e coa recuperación de ámbitos naturais que estivemos esmagando xeración tras xeración, convertendo o noso mundo nun laboratorio de enfermidades que, debido as canles da globalización, espállanse polo mundo a un velocidade de vértixe.

Descubrir, gozar, camiñar por todos estes espazos converteuse no mellor dos bálsamos, no remedio axeitado para darlle acougo ás emocións do día e para evocar á natureza como o gran refuxio da alma humana. Pensamos pouco en nós mesmos. Estamos cansos de escoitar falar sobre o que sacaremos en limpo destas semanas. Palabras e palabras sobre se seremos mellores ou todo seguirá igual. A medida que pasan as horas, dende o brutal impacto do terror, esa esperanza disólvese como un copo de neve baixo o sol, e todo porque o frenesí diario comeza a marcar o noso ritmo, a apropiarse, como un vampiro, do noso corpo e do noso pensamento. Esa anulación da mente, condicionada dende os infindos mensaxes con que nos abruma a sociedade, dende os soportes tecnolóxicos, os móbiles, a publicidade ou os medios de comunicación, substituíndo, de xeito perverso, a información e o coñecemento polo anuncio, converten a nosa cabeza nun cóctel cada vez máis axitado que despexa en nós esa necesidade de adicarnos uns minutos para recoñecer o que de verdade importa. «En los bosques recobramos la razón y la fe. En ellos me parece que nada malo puede sucederme en la vida, ninguna desgracia, ninguna calamidad que la naturaleza no pueda reparar», escribe Ralph Waldo Emerson no seu libro ‘Naturaleza’, escrito en 1836, e que a editorial Nórdica recupera agora nunha fermosa edición ilustrada por Eugenia Ábalos e coa traducción de Andrés Catalán. Palabras que nos sitúan ante esa natureza entendida como unha terapia dende a que poder sentir o que nos concede valor como especie, e non todo o que xorde antes nós neste balbordo no que estamos inxeridos dunha maneira cada vez máis degradante para nós mesmos, tanto dende o punto de vista da cidadanía como dende as responsabilidades dos nosos excitados políticos.

Esa sensación de sosego, de que nese interior de árbores ergueitos, como os piares dunha catedral, nada malo pode acontecer, repetiuse ao longo de moitos deses paseos por todos estes paraísos ao pé da casa, pero foi o último o máis emocionante, abofé por ser o que tiña máis preto do fogar e ao que non lle fixera demasiado caso. O sendeiro do Gafos en dirección a Tomeza, que parte dende a rúa Otero Pedrayo, era un paso cotiá nesas camiñadas que incluían esa rúa aínda que nunca me adentrara nel ata que facelo converteuse nun deses momentos máxicos dunha vida demasiado apegada ao asfalto e o formigón. Camiñar, cando o sol se pon, a carón desa limpa corrente de auga na que pequenas troitas debuxaban sombras sobre o seu leito, entre os rechouchíos dos paxaros, con margaritas silvestres e estraloques, flanqueando as beiras do camiño, como as luces dunha pista de despegue cara o ceo da emoción, ou entre salóns formados por pequenas fervenzas e pontes de pedra, foi unha experiencia única, na que non cansaba de repetirme a min mesmo: «e todo isto o teño na porta da miña casa!». Tamén lembraba, por suposto, ese labor calado e teimudo da Asociación Vaipolorío, impagable para unha cidade, no seu traballo de sacrificio para manter ese espazo nas mellores condicións posibles, permitindo así que todos os cidadáns poidan gozar dese milagre que é ter espazos desa magnitude no medio dunha cidade. Xente solidaria que, como tantos e tantos, ao longo desta situación sanitaria excepcional que vivimos, non piden nada a cambio polo moito que eles nos dan, exemplificando esa necesidade de solidaridade e de ben común que ten que construír a que sería unha nova sociedade.

Vivimos dopados, sobreestimulados por un consumismo devastador cuxas consecuencias comezan a asomar baixo os bordos desa alfombra na que ata o de agora escondíamos as nosas miserias. “La ciudad se dirige a ti en el idioma del deseo”, escribe Antonio Muñoz Molina en el imprescindible para entender este tiempo ‘Un andar solitario entre la gente’ e penso nas primeiras semanas, cando nos deixaron saír da casa, coas rúas e estes espazos naturais ateigados de xente que camiñaba feliz como se o universo fose a extinguirse ás poucas horas. Varias semanas despois, a xente xa perdeu ese hábito e os paseos perderon na competencia das terrazas, na competencia dun mundo que facemos contra nós.

Publicado en Diario de Pontevedra 5/06/2020