A nova novela de
Ledicia Costas, dirixida ao público adulto, enfróntanos á máis
aterradora miseria humana dende un relato engaiolante
LEVO VARIOS DÍAS
tentando atopar o xeito de enfrontarme ao comentario deste libro. Hai
textos que agochan unha forza especial, unha aura case telúrica que
os envolve e converte cada achegamento a eles nunha experiencia moi
diferente ao que acontece con outros libros. Así é como a maneira
de interpretalos, pensalos e escribir deles convértese tamén nunha
experiencia íntima na que non é sinxelo atopar o camiño para poñer
a circular as palabras que expliquen ese halo que os fai diferentes.
‘Infamia’, de
Ledicia Costas, e editado por Xerais, é un destes libros especiais.
A primeira novela da autora dirixida específicamente ao público
adulto, aínda que xa editara destinado a este mesmo público un
libro de relatos co título de ‘Un animal chamado néboa’,
convértese nun espiñento texto no que hai que ter moito coidado ao
moverse no seu interior. Isto que leva consigo? que o lector
implícase dende ben pronto no que nel acontece. A autora non busca
agochar nada e, dende ben cedo, pon as cartas boca arriba, desfacendo
o pretendido thriller psicolóxico para converter o libro nunha
reflexión sobre a conduta humana e toda unha serie de perversións
que aniñan nela.
Fronte a esas
perversións temos unha serie de vítimas que a nosa sociedade
semella deixar moi desprotexidas. As mulleres e os nenos convértense
no albo destas conductas que estremecen a pel cando escoitamos nos
medios de comunicacións as atrocidades que sobre eles se cometen.
Esta é outra das pegadas que deixa o libro de Ledicia Costas, o
ollar en fite á realidade, saber que o que se conta nesa historia
forma parte de todos nós, por ser algo tan inmediato. O relato ten
lugar nun pobo chamado Merlo, un espacio físico con identidade
propia, converténdoo nun personaxe máis da novela, embozado por
unha mesta néboa que agocha a desconfianza por toda unha serie de
feitos que marcan a historia dese pobo e os comportamentos dos seus
veciños.
A chegada a Merlo de
Emma Cruz, avogada e profesora de Dereito Penal comeza a mover certos
marcos que a historia deixara fixos. Recubertos polo musgo do tempo,
non vai ser sinxelo atopar neles a lembranza do acontecido 25 anos
atrás. Un suceso que toda a comunidade afánase por agochar, pero
que ve como hai cousas que son imposíbeis de mergullar no lago da
memoria, xa que aínda que teñan un gran peso acaban por saír a
superficie, por facerse visíbeis ante aqueles que pecharon os ollos
durante moito tempo e ante quen queira coñecer a verdade. Esa
verdade é a unica terapia que de verdade sanda, a derradeira forma
de converter a dor en gromo para medrar. Porque neste libro a dor é
moi importante. A súa xestión, o que queda en nós ante un feito
dramático e como nos enfrontamos a el, é outra das achegas de
Ledicia Costas a un libro escrito cunha implicación por parte da
autora que se transmite ao lector, de aí ese elemento do que falaba
ao principio, imperceptíbel dun xeito físico ou visual, pero que e
en cambio envolve todo o relato.
O
asistir día a día á sucesión de noticias que sobre abusos a
menores ou sobre a desaparición de persoas, turrou pola escrita
desta autora, obrigándoa case a dar unha resposta dende o seu
traballo a esa realidade, para tentar, dende a creación, poñer ante
nós as sensacións de desacougo que só eses dramas poden xerar nas
persoas. Non é sinxelo ese paso, menos aínda para quen ten ben
plantexada a súa zona de confort dentro do sistema literario. Autora
de éxito, referencia na literatura xuvenil e Premio Nacional,
Ledicia Costas fixo un valente acto de transformación da súa
fantasía e mundos imaxinarios ao poñer os pés nunha das lameiras
dos adultos. Ela, que tantas xornadas adica a visitar colexios, a
converter a literatura nunha ponte de fermosos soños entre as
cabeciñas dos nosos cativos e cativas e a realidade, é quen mellor
pode poñer negro sobre branco esas inquedanzas dos máis novos ante
as perigosas situacións que se poden dar ao seu arredor e, sobre
todo, plantexar as súas respostas, sempre diferentes, como
diferentes somos todos, aínda que esta sociedade da infamia, da que
somos parte, faga tantos esforzos por converternos en repeticións, en
clons ameazados pola liberdade dos nosos sentimentos.
Publicado no Diario de Pontevedra 29/05/2019