¡Eh, os da
nave! ¿Víchedes a Balea Branca?
(‘Moby
Dick’. Herman Melville)
Un berro e unha pregunta.
Ambos arroxados ao mar. Palabras nunha inmensidade. Desexos e loucuras envoltos
por escumas. Versos, pinceladas, accións, paisaxes, conversas, beleza, paseos,
sentimentos, proxectos, vida. Todo isto é Antón Sobral. Todo isto cabe nese
fardelo sempre cheo co que carga o pintor cando sae a navegar, cando se bota ao
mar na procura dese vento na cara que lle faga sentir vivo, porque iso é ao
único que aspira Antón Sobral a sentirse vivo, a que a súa pel se erice ante as
emocións, ante aquilo que unha comprensión chea de epicureísmo da vida pode
outorgarlle ao ser humano.
Non son precisos os cofres
cheos de moedas de ouro, nin as grandes mansións, nin tan sequera unha viaxe a
terras paradisiacas para acadar esas sensacións, simpremente abonda mirar con
eses ollos azuis, cheos de mar, á vida dun xeito intelixente, confiando no moito
que ela nos pode agasallar. Unha posta de sol, un paseo por un xardín, una boa
película, escoitar recitar a un poeta, un aturuxo ou un cadro de Turner…
experiencias que se van amontoando na bodega que todos temos, e máis Antón
Sobral, o compoñente dunha tripulación que, dende o seu estudo preto das nubes,
contempla a vida alborexado polo que sempre está por vir. Mareas de cousas que
impulsen os nosos latexos, dunhas emocións que sempre están por chegar, a elas
débese o noso capitán para encher as velas dos mellores aires para a travesía.
Non se entendería a Antón
Sobral sen esas viaxes, sen esas emocións que dende un lenzo, unha fotografía,
ou un apuntamento nun caderno arrincan para achegarnos, trala súa reflexión,
algúns dos seus traballos, dende ese intre nós mesmos somos parte xa desa
tripulación, desa tropa preparada para a experimentación e a navegación polo
Océano Sobral, o gran mar da nosa cultura, un vaivén de ondas que non se moven
só pola pintura senón por unha actividade cultural de abisal percorrido na que
un se pode ver enseguida seducido pola beleza, polas sereas que tantas veces
acompañan ese labor. Sons que conflúen para inzar un traballo que empatiza
sempre co espectador que se sinte a gusto entre unha obra afastada de
complicacións estéticas e que se mergulla no contacto directo coa súa
sensibilidade, con ese home que tamén precisa a cultura como un salvavidas ao
que suxeitarse, máis aínda nestes tempos de temporais e tormentas.
"Vosotros que tenéis los ojos cansados y
doloridos,
alegradlos ante la inmensidad del mar”
(‘Al mar’. John Keats)
Coa súa pintura Antón Sobral
reflicte o mar, o seu mar, ese océano apelidado coma el, no que a escuma e as
ondas son a pel na que refuxiarse, a serea coa que compartir solpores e
alborexadas, xornadas de contacto coa área e as ondas, pero tamén as nubes e as
raiolas de sol, as illas con corpo de muller e os horizontes que nos falan
doutro mar no que tamén navegar, eses mares son os das poesías, os das
películas, os das músicas, os das intervencións na natureza, os das conversas…
encalmadas das travesías nas que Antón Sobral amosa a súa faciana de animador
ou promotor cultural, sempre con algún proxecto sobre a táboa, algunha
iniciativa que enche coa súa complicidade e a súa longa ringleira de amizades
sempre devezosas de subir a bordo. Xuntarse a Antón Sobral é xuntarse a alguén
que sabe facer deste camiñar pola vida unha auténtica experiencia chea de
motivacións. Afastado de bandeiras o seu barco só iza a bandeira da beleza,
unha patria na que acubillarse cando todo semella perdido, un camiño de
redención no que o ser humano sempre atopa acougo para ao final entenderse a si
mesmo. A arte de Antón Sobral ten moito de comprensión dun mesmo a través da
experiencia artística entendida coma un proceso de depuración íntimo
colocándonos fronte a diferentes escenarios como aquel home de Friedrich abocado
ao diálogo directo coa contorna, con aquelo que nos rodea e que tantas veces
desprezamos. Dende esa posición, case como subidos ao mástil da vela maior,
debemos buscar como fai o propio Antón Sobral a nosa propia Balea Branca, otear
o horizonte na procura dese chorro de auga que identifique a nosa presa
entendida como un descubrimento de nós mesmos, unha recuperación da nosa
capacidade para experimentar, para sentir, para deixarnos levar máis aló da
nosa plúmbea cotidianeidade, entón será cando pechemos os ollos, cando
entendamos que as maiores conquistas, as maiores aventuras, xurden da nosa
maneira de relacionarnos coa arte, coa pulsión do home por crear, por traducir
en obras todo aquelo que nos engaiola, pero tamén que nos perturba e somete.
Esa Balea Branca que se
converteu en obsesión para o capitán Ahab para Antón Sobral non deixa de ser un
ser imaxinario co que baterse ante cada reto, ante cada obra, e para iso cada
vez menos importa o xénero da peza. Aquel pintor canónico foise mergullando cada
vez máis noutros territorios acadando unha fértil hibridación de disciplinas
artísticas que van dende a fotografía á danza, pasando polo vídeo, as intervencións
na natureza ou a poesía para tentar botarlle man a ese soño imposible, que
aparece e desaparece, que sube a superficie pero que tamén pode pasar moitas
xornadas baixo as augas, pero a pintura sempre se amosará como a gran rede, o
gran sustento para enfrontarse ao mundo, xa que, como escribe outra das
debilidades de Antón Sobral, John Berger: “A pintura é, máis claramente que
calquera outra arte, unha afirmación do existente, do mundo físico ao que foi
lanzada a humanidade”. Nese mundo físico e nesa afirmación temos a Antón Sobral
como o mellor pintor do mar en Galicia, e iso é moito dicir, na terra das mil
augas, do engaiolante universo de Urbano Lugrís o mar de Antón Sobral é o mar
de verdade o mar ante o que un sente como lle salpica a bravura das ondas ou
como sente o axouxere dun vaivén que nos move como un gran reloxo que sempre
está en hora. Xaora o mar de Antón Sobral é un mar sintetizado en augas e ceos,
afastado de distracións, en definitiva, o marco axeitado para que todos atopemos
as nosas Baleas Brancas. O noso propio eu.
Texto do catálogo da exposición 'Locus horridus#Locus amoenus' que se pode ver na Casa da Parra de Santiago de Compostela ata o 16 de setembro.
Ningún comentario:
Publicar un comentario