Chega
a música e as músicas de Xabier Díaz polos camiños do vento. Unha
música racial, que sae da nosa alma e se espalla polo aire para
volver a nós a través da pel. Escoitar o novo disco de Xabier Díaz,
‘Noró’ ben acompañado polas Adufeiras de salitre, é toda unha
honra para un territorio, para unha xeografía que fixo da música e
da súa oralidade cerna do seu eu. Recuperar estes ritmos, darlles o
pulo preciso dende a modernidade é un labor afouto que non debe
quedar sen recoñecemento, e para iso, o mellor recoñecemento a
calquera músico é escoitar o seu traballo.
«Amor con amor se
paga», escribe no texto de benvida do disco a poeta de Bueu Miriam
Ferradáns, e o certo é que esta música faise querer. Unha tras
outra estas cancións que xorden de berces tan diferentes como
Queimadelos, Malpica, Manzaneda, Vimianzo, A Fonsagrada ou León e
Zamora, latexan dentro do corpo do ouvinte ata a emoción. Non moi
afeitos a enfrontarnos a estes ritmos desterrados das plataformas
musicais, escoitalos debería formar parte dun proceso depurativo
para superar tanto balbordo como atopamos día tras día. A voz de
Xabier Díaz, as voces das mulleres que integran as Adufeiras de
salitre e o latexar dese pandeiro compoñen unha cadencia moito máis
axeitada ao que tería que ser a nosa vida que a estridencia que vai
contra nós como especie presuntamente intelixente.
Unha cabra gabea polos
cantís mentres a escuma do mar deixa o seu ronsel nesa superficie
que vai e vén. Ondas salgadas empurradas polo vento. Ventos que
teñen nomes, porque o que se nomea, ao que se lle pon palabra, é
real, existe. ‘Noró’ é un vento que antes foi muller, sendo
quen de namorar e namorou, e o namorado, como nos conta a poeta,
achegábase aos cantís de Galway para escoitar a súa melodía. Ata
alí semella querernos levar Xabier Díaz con este disco de
recuperacións froito dun longuísimo traballo de estudo de
diferentes músicas da nosa terra, e ata de máis aló, porque a
música non é moi dada a facer caso das fronteiras, senón a
sosterse no aire indo de alí para acó. Tamén bulindo de boca en
boca, de festa en festa, nunha viaxe ancestral ante á que sempre
debemos estar preparados para formar parte dela, porque esa música
precisa de nós e de músicos como Xabier Díaz, que estean atentos a
elas para que non esmorezan, para que non se perdan nun esquecemento
onde é posíbel que moitas das nosas músicas xa estén instaladas
nunha perda irreparábel, xa non só para o noso folclore, senón
tamén para a nosa identidade cultural.
«Se algunha vez
decidiras regresar/tes a miña porta aberta,/unha fala e un cantar»,
podemos escoitar nunha das máis fermosas músicas do disco ‘Unha
fala e un cantar’ sérvenos para manter o acceso por esa porta que
nos achegue a falas e a cantares que acariñan o corazón e a alma, e
para iso o vento non se deterá mentres os nosos músicos sigan a
traballar na pescuda de todos eles.
A
pel curtida desa cabra conterá todas esas historias que se foron
sedimentando na comunidade. Nun pobo que ve como os seus relatos
precisan do pulo do vento para zoar contra os cantís, entre as
árbores dos bosques e sobre os campos e as vilas. Un vento real e
excitante que se converte en música e en músicas. Non teñen máis
que escoitar estes sons do norte que, baixo o nome de ‘Noró’,
chegan a nós como un dos exercicios musicais máis sobranceiros na
nosa terra nos últimos anos e que pon a Xabier Díaz nese miradoiro
que se colga sobre o océano para albiscar no horizonte da música
aquilo que pendura da alma dunha terra e dun mar, sabendo, como tamén
sabe Miriam Ferradáns, que «nalgúns lugares do mundo, o vento ten
nome».
Publicado no Diario de Pontevedra/El Progreso de Lugo 4/04/2018
Ningún comentario:
Publicar un comentario